Platvoeten (pes planus) en doorgezakte voeten.
Platvoet (pes planus)
Wat is een platvoet (pes planus) en doorgezakte voet?
Platvoeten (pes planus) is een veelvoorkomende afwijking en wordt ook wel gekenmerkt als de “doorgezakte voet”. Deze afwijking geeft veelal pijn en vermoeidheid. Hoe meer er gelopen wordt, des te meer pijn en vermoeidheid. De meeste mensen hebben last van zogenaamde ‘functionele platvoeten’, dit is iets anders dan een platvoet. Bij functionele platvoeten staan de voet en enkel naar binnen en de voetboog (het voetgewelf) zakt tijdens het lopen (bijna) volledig door naar binnen. Deze doorzakking wordt overpronatie genoemd. Het lijkt dan of men platvoeten heeft, maar dit is niet altijd het geval.
Een manier om uit te vinden of men echte of functionele platvoeten heeft, is wanneer men de tenen vastpakt en omhoog naar zich toe trekt (zittend op een stoel). Bij functionele platvoeten verschijnt er een holte onder de voet, de voetboog komt dan iets omhoog. Bij echte platvoeten gebeurt er niets en heeft men vaak moeite om de tenen op te lichten. Er is dan tevens bij het rechtop staan totaal geen voetgewelf aanwezig.
Let op: deze test klopt niet altijd.
Oorzaak
Bij de geboorte heeft iedereen platvoeten, maar bij een juiste ontwikkeling dienen deze platvoeten van het 6e tot 8e te veranderen in ‘normale’ voeten. Deze zijn meestal rond het dertiende of veertiende jaar volledig ontwikkeld. Soms ontwikkelt de voet zich niet correct er ontstaat er een insufficiëntie van spieren waardoor de platvoet na de geboorte niet gecorrigeerd word. Daarnaast kan een platvoet erfelijk zijn of ontstaan na de zwangerschap
Ouder worden
Met het ouder worden zakt de voetboog ietwat door en worden onze voeten iets langer. Men heeft vaak een halve schoenmaat groter nodig dan vroeger. Mensen met functionele platvoeten (ofwel doorgezakte voeten) hebben vaker voetklachten en soms ook last van knie- en (lage) rugpijn.
Klachten
Klachten door een platvoeten ontstaan meestal bij verhoogde belasting, hoe meer belasting des te meer klachten. Dit kunnen vermoeidheidsklachten zijn, maar ook pijnklachten. Door de doorzakking in de hiel en voetholte, kantelen en heupen en knieën mee naar binnen tijdens het lopen. Hierdoor komt er overmatige spanning/belasting op bepaalde structuren en pezen welke na verloop van tijd overbelast kunnen raken. Klachten treden meestal op in de hiel, enkel, knie en onderrug.
Podotherapeut
In het geval van een biomechanische afwijking in de voet (bijv. scheefstand van de enkel) worden er corrigerende podotherapeutische zolen individueel aangemeten en vervaardigd. Deze hebben als doel om de scheefstand te corrigeren. Meestal kan de standaard zool uit de schoen zodat de steunzool ervoor in de plaats kan. Er wordt een (sport)schoenadvies gegeven met speciale aandacht voor zoolmateriaal, ballijn, hakhoogte, stabiliteit bovenwerk, zachtheid en hoogte van het contrefort etcetera. Daarbij is het belangrijk dat de schoen stevig is ter hoogte van de hiel, een stevige zool heeft en een vetersluiting heeft.
Prognose
59% van de patiënten is na 8 weken volledig klachtenvrij. Het te verwachten resultaat is goed, waarbij de klachten verdwenen of flink verminderd zijn. Echter de afwijkende stand en functie blijven bestaan. Sturing en steun wordt verkregen vanuit het dragen van de zolen. Worden deze niet gedragen, dan ondervind de voet geen steun en sturing. Regelmatige interventie is daarom van belang om klachten te voorkomen.
